تولید طلا در باتلاق قاچاق - صادرات در ابهام

هاشم زاده تولیدکننده باسابقه طلا در ارومیه معتقد است قاچاق طلا از ترکیه وامارات به ایران مانع اصلی رونق صنعت طلا در کشور است.

به گزارش گلدنیوز آقای یدالله هاشم زاده تولیدکننده طلا و جواهر کار را از سال 72 همراه برادرش در کارگاهی کوچکی در آذربایجان غربی آغاز کرده است؛ زیورآلات ارومیه از آن زمان تا امروز عمدتا به شکل سنتی تولید می شد و به گفته این تولید کننده به تازگی پذیرفته اند که این کار صرفا جنبه ای لوکس نداشته باشد.

گلدنیوز: با وجود اینکه این هنر صنعت را عمدتا به شکلی لوکس در نظر می گیرند، اما این تولیدات ارز آوری بالایی برای کشورمان دارند...

هم اینک چندصد هزار میلیارد تومان وام به صنف خودروسازی در ایران تزریق می کنند تا ورشکسته نشوند؛ در حالیکه صنعت طلاوجواهر چند برابر نیروی فعال دارد ولی تاکنون هیچ دولتی از آن حمایت نکرده است.

در حقیقت صنف طلاوجواهرسازی مشغول کارآفرینی است و سطح بیکاری را کاهش می دهد و گاه کار به جایی می رسد که کارفرما فرش زیر پای خود را می فروشد که نزدیک عید، کارگران را بدون دریافت حقوق راهی منزل نکند؛ دلیل آن هم مافیای قدرتمندی است که طلای ساخته شده را از امارات و ترکیه قاچاق کرده و دست کارگران ما را می بندند. قاچاق طلا مانع بزرگ تولید طلا در ایران است.

پس به نظر شما این قاچاق است که به تولید کننده ضرر می زند. در این بین چه کسی باید از حقوق تولیدکننده دفاع کند؟

این سوال را با مثالی پاسخ می دهم. دو سال قبل که در نمایشگاهی تخصصی در ترکیه شرکت کردم، دیدم که یکی از نماینده های خانم برای رفع معضل قاچاق در نمایشگاه حاضر شده بود. ایشان سوالات خود را از کسانی می پرسید  که خود دستی بر آتش قاچاق دارند و یقینا نمی توانند اطلاعات خوبی در اختیار بگذارند.

ترکیه اجازه واردات 100 گرم طلا را به کشورش نمی دهد؛ اما در ایران سالانه چندین تن کار ساخته شده وارد کشور می شود ، این به معنای ورشکستگی کارخانه ها و بیکاری کارگران و در حقیقت تیشه زدن به ریشه صنعت است.

کالای تولیدی ترکیه مگر چه مزیتی دارد که به ایران قاچاق و در بازار ما با پذیرش رو به رو می شود؟

طلاسازی امروز به یک تکنولوژی تبدیل شده که تا 15 سال قبل، اینگونه نبود. اگر امروز بخواهیم تولیداتی مشابه ایتالیا یا کره بسازیم، باید ماشین آلات به روز را در اختیار داشته باشیم و این تکنولوژی بسیار گران است. لذا دولت و بانک ها باید با درصدهای پایین از صنعتگران ما حمایت کنند تا قادر به تهیه این ماشین آلات باشند. ما هیچ مشکلی در باب تولید نداریم و اگر چند کارخانه هم در ایران به تکولوژی دست یافته اند، این صنعت را با چنگ و دندان حفظ کرده اند.

در حال حاضر تولیدی شما به عنوان یک کسب و کار پیشکسوت، چقدر با تکنولوژی روز دنیا پیش رفته است؟

تکنولوژی در ایران در اختیار چند نفر است؛ یک خانواده 50 سال زحمت می کشد و امروز قادر به واردات این تکنولوژی می شود. اگر ارزیابی کنید، این تجهیزات را با قیمت های بسیار سرسام آور می یابید و لذا در شهرستان کسی قادر نیست حتی نزدیک آن شود.

تکنولوژی بدین معناست که تا سه سال گذشته انگشتری به وزن 30 گرم خریداری می کردید و برای آن 4 میلیون تومان، پول می پرداختید ولی امروز همین انگشتر تا 40 میلیون تومان به فروش می رود. در این میان تکنولوژی امکاناتی به تولیدکننده ارئه داده تا همین انگشتر به 8 گرم کاهش وزن دهد و بسیار هم زیبا و چشم نواز تر باشد.

دسترسی به تکنولوژی مستلزم چه الزاماتی است که دستیابی به آن را در شهرستان ها با مشکل مواجه می سازد؟

این تکنولوژی مستلزم راه اندازی خطوط تولیدی خاص است؛ از منظر قطعاتِ مورد استفاده در سرویس ها و یا توخالی و ظریف بودن... قطعا دستگاهی خاص نیاز است تا تکنولوژی را در اختیار ما بگذارد.

در این بین ترکیه چه نوع حمایت هایی را صورت داد تا به تکنولوژی دست یافت؟

در گذشته کارخانه های ایران تکنولوژی را در اختیار داشتند؛ خاصه تا سال 86 که آخرین تکنولوژی روز دنیا در کشورمان وجود داشت ولی بعد از انقلاب که صنعت طلاوجواهر به زیر خط تولید کشیده شد، گفتند که اصلا این صنعت مقوله ای تزئینی است که نیازی به تولید آن نداریم. در نتیجه تکنولوژی در ایران هر سال ضعیف تر شد. از طرفی ترکیه سیستم اقتصادی خود را تغییر داد و به راحتی تکنولوژی را از اروپا وارد کردند.

در حال حاضر بسیاری طلاسازان ورشکسته ایرانی در ترکیه مشغول به کارند و حتی به دنیا طلا صادر می کنند. در حالی که اگر خواستارِ دریافت یک غرفه در ترکیه باشید، باید تا 300 میلیون تومان هزینه کنید ولی ترک ها با سفر به چین، هنگ کنگ، ایتالیا و حتی ایران کاملا مجانی حاضر می شوند چون سوبسید دولتی را دنبال خود دارند. دولت ترکیه اعلام می کند محصولات تولیدی را بفروشید و چندین کارگر دیگر اضافه کنید تا بار اشتغالزایی دولتی کاسته و ارز به کشور وارد شود.

این ها مستلزم وجود یک دولتی مردمی و وارد به مسائل اقتصادی است.

گلدنیوز: پس دولت ترکیه با ارائه تسهیلات مالی، مسیر را برای مهندسی معکوس و ورود تکنولوژی به کشورش باز نگه می دارد. تولیدکنندگان ما همچنین از تامین مواد اولیه هم گلایه دارند. در این حوزه با چه چالش هایی رو به رو هستید؟

این سوال بسیار مهمی است؛ وقتی وزارت صمت که متولی اصلی این کارهاست دستورالعمل هایی صادر میکند که اطلاعی از آن ندارد، [ما دچار معضل می شویم] وزارت صمت قبل از آنکه قانون و بخشنامه ای را تصویب کند، باید پیشکسوتان صنف و مدیران اتحادیه را دعوت و با آن ها مشورت کند و سپس دست به تصویب قوانین بزند.

ما در عیارسنجی طلا به فلزی به نام "بار" نیاز داریم ولی وزارت صمت واردات آن را ممنوع اعلام کرده است. همچنین برای واردات محلول آبکاری با مشکلات دیگر مواجه هستیم. در این میان تکنولوژی چگونه باید معنا شود؟

ترکیه طلایی خوش رنگ و لعاب دارد. این صنف باید در وزارت صمت اتاقی مخصوص داشته و در آنجا تصمیم گیری شود.

شما اشاره کردید در اتاق بازرگانی باید یک تشکل ایجاد شود. چه تشکلی باید در این اتاق شکل گیرد و اعضا چگونه انتخاب شوند؟

این مسئله در ذیل همان مقولات باندبازی جای می گیرد. اگر تشکل صادراتی وجود دارد چرا توان صادراتی نداریم؟

در ارومیه ظرفیتی برای صادرات طلا تا ماهی 600 کیلوگرم به همسایگان استان آذربایجان غربی وجود دارد. این ها مایل به خرید طلای ما هستند ولی هنوز موفق به ایجاد جایگاهی برای صادرات در ارومیه نیستیم. دوستان اصلا راه نمی دهند تا کسی حرف بزند و به بهانه های مختلف جلوی کار را می گیرند.

گلدنیوز: یعنی افرادی به این صنف ورود می یابند که دغدغه تولید و حمایت از آن و نیز ارتقای صنف را ندارند؟

اتحادیه تولیدکنندگان حائز اشخاصی با شخصیت و زحمتکش هست ولی این افراد کجا باید حرف شان را بزنند؟ مثلا بنده قدرتی در صنف دارم که اگر در جهت دفاع از صنف آن را خرج کنم، قدرت شخصی ام تضعیف می شود و در غیر این صورت به معضل های کنونی دچار خواهیم شد؛ لذا افرادی باید به صنف ورود یابند که شجاعت و پشتووانه قوی داشته باشند.

ما فعلا افرادی دلسوز را ندیدیم که اجاره ورود به چنین مسائلی را داشته باشند. البته ارومیه استانی کوچک است و از نظر تولید طلا به صفر رسیده است. در حالی که معادن ما در سال 2تن طلا تولید می کنند. در این میان مجوزی از وزارت صمت دریافت کردیم که تولیدگران آذربایجان غربی بتوانند از طلای به دست آمده استفاده کرده و سپس پول آن را بپردازند ولی با وجود دریافت این مجوز، کسی هنوز از چنین امکاناتی بهره نبرده است.

اخبار اتحادیه طلا و جواهر و تشکل های صنفی فعال در صنعت طلاوجواهر ایران را میتوانید از سایت بازار طلا گلدنیوز دنبال کنید.