تعرفه های ترامپ، آفریقا را به دامان چین می برد

به گزارش سایت اخبار طلا گلدنیوز؛«نیمی پرینسویل» در گزارش دیروز شنبه برای سی‌ان‌ان نوشت، «بیسمارک ریوان»، اقتصاددان نیجریه‌ای می‌گوید: «ما (آفریقایی‌ها) مستقیما به دامان چین می‌افتیم.» ریوان در مورد گرایش احتمالا بیشتر آفریقا به سمت چین که در سال‌های اخیر به عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری این قاره ظهور کرده است، گفت: «این نتیجه‌تاسف‌باری است.» چهار کشور آفریقایی - لیبی، آفریقای جنوبی، الجزایر و تونس - با برخی از شدیدترین تعرفه‌های اعمال‌شده توسط دولت ترامپ مواجه هستند که هزینه‌های صادراتشان از ۲۵ تا ۳۰درصد متغیر است.

بسته‌ تعرفه‌ای اصلاح‌شده‌ای که روز پنج‌شنبه توسط کاخ سفید منتشر شد، نشان داد که هجده کشور دیگر از این قاره با ۱۵درصد عوارض مواجه شده‌اند. در ماه آوریل، زمانی که تعرفه‌های واردات ایالات متحده برای اولین‌بار اعلام شد، ترامپ آنها را به‌عنوان تعرفه‌های «متقابل» و هدف قرار دادن کشورهایی که به گفته او کسری تجاری با ایالات متحده دارند، مطرح کرد. آفریقای جنوبی، یکی از قدرت‌های این قاره، اعمال تعرفه ۳۰درصدی بر صادرات خود به مقصد ایالات متحده را به چالش کشید و گفت که تصمیم ترامپ مبتنی بر «نمایش دقیقی از داده‌های تجاری موجود» نیست.

قاره سیاه در آغوش اژدها؛ فرصتی برای چین

چین پیشنهاد داده که تاثیر تعرفه‌های ایالات متحده بر آفریقا را کاهش دهد و در ماه ژوئن اعلام کرد که هزینه واردات را برای تقریبا همه شرکای آفریقایی خود متوقف خواهد کرد. «نئو لتسوالو»، محقق آفریقای جنوبی، به سی‌ان‌ان گفت: «هیچ فرصت دیگری برای کشورهای آفریقایی برای تقویت تجارت جنوب-جنوب (در میان کشورهای در حال توسعه) وجود ندارد، جز اکنون.» او از کشورها خواست که «فقط به چین روی آورند و آن را به ایالات متحده بعدی تبدیل کنند.» لتسوالو گفت: «آمریکا به تدریج جایگاه رهبری جهانی خود را از دست می‌دهد.» وی افزود که هرچه کشورهای بیشتری «به ایالات متحده کمتر وابسته شوند، فرصت بیشتری برای چین برای تبدیل شدن به یک جایگزین» وجود دارد.

قبل از مهلت اعمال تعرفه‌ها، ایالات متحده با وجود تلاش‌های این قاره برای اجتناب از تعرفه‌ها، با هیچ کشور آفریقایی قرارداد تجاری امضا نکرد و این نشان‌دهنده جایگاه آفریقا در فهرست اولویت‌های کاخ سفید است.

لتسوالو شکست آمریکا در مذاکره برای توافق با آفریقا را «هدفی آشکار برای چین» توصیف کرد. تاثیر تعرفه‌های ترامپ در حال حاضر در برخی از پویاترین اقتصادهای آفریقا و برخی از فقیرترین کشورهای این قاره، مانند لسوتو که با تعرفه ۱۵درصدی مواجه شد، احساس می‌شود. این کشور پیش از اصلاح تعرفه‌ها، با تعرفه ۵۰درصدی - یکی از شدیدترین نرخ‌ها - مواجه شده بود. «ساموئل ماتکانه»، نخست‌وزیر لسوتو در ماه ژوئن گفت که این تعرفه سنگین، همراه با توقف کمک‌های ایالات متحده به این کشور با جمعیتی کمی بیش از ۲‌میلیون نفر، «صنایعی را که پیش از این هزاران شغل را حفظ کرده بودند، فلج کرده است».

تجارت 240 میلیون دلاری ایالات متحده و لسوتو

ترامپ، لسوتو، کشوری محصور در خشکی را که توسط آفریقای جنوبی احاطه شده است را کشوری توصیف کرد که «هیچ‌کس تا به حال نام آن را نشنیده است». این در حالی است که تجارت بین ایالات متحده و لسوتو در سال گذشته بیش از ۲۴۰‌میلیون دلار بود که بیشتر آن در زمینه نساجی بود. مقامات لسوتو به‌دلیل تعرفه‌ها، وضعیت فاجعه ملی دوساله اعلام کرده‌اند؛ زیرا این کشور برای تاثیر این تعرفه‌ها آماده می‌شود و صنعت نساجی در حال حاضر با از دست دادن مشاغل گسترده دست و پنجه نرم می‌کند. هزاران شغل نیز در همسایه ثروتمندتر لسوتو، یعنی آفریقای جنوبی، تهدید می‌شود؛ جایی که پرورش‌دهندگان مرکبات گفتند که تا پیش از مهلت اعمال تعرفه در اول اوت (۱۰ مردادماه)، «اضطراب زیادی» را تجربه کردند. «انجمن پرورش‌دهندگان مرکبات» (CGA) این کشور در بیانیه‌ای هشدار داد که در صورت اجرایی شدن تعرفه‌ها، «از دست دادن مشاغل قطعی خواهد بود». این انجمن افزود که «صدها هزار کارتن مرکبات در انبارهای بسته‌بندی آماده ارسال به ایالات متحده در چند هفته آینده هستند» و اجرای این عوارض «به این معنی است که بیشتر این میوه‌ها فروخته نخواهند شد».

شرکت های آفریقایی به دنبال جایگزین برای آمریکا

تحلیلگران می‌گویند سایر صنایع در آفریقای جنوبی، مانند بخش خودرو، نیز با خطر شوک‌های اقتصادی روبه‌رو هستند. لتسوالو گفت: «در حال حاضر، شرکت‌هایی در بخش خودرو داریم که به‌دلیل رکود کسب‌وکار، تهدید به ترک (کشور) می‌کنند». «گوده مانتاشه»، وزیر منابع معدنی و نفتی آفریقای جنوبی گفت که مسیرهای دیگری برای کالاهای آفریقای جنوبی در حال جست‌وجو هستند. او گفت: «اگر ایالات متحده تعرفه‌های بالایی وضع کند، ما باید به دنبال بازارهای جایگزین باشیم.» مانتاشه افزود: «بزرگ‌ترین شریک تجاری ما چین است، نه ایالات متحده. ایالات متحده شماره دو است.» از سوی دیگر، «بویتشوکو نتشابله»، مدیرعامل گروه تولیدکنندگان مرکبات گفت که «بازار ایالات متحده همچنان در اولویت است اما باید دسترسی به چین» و جاهای دیگر را نیز بهبود بخشد.

لتسوالو معتقد است که در پسِ گزینه وسوسه‌انگیز «تکیه بر پکن» به منظور کاهش تاثیر تعرفه‌های ترامپ، خطراتی نیز وجود دارد. او گفت: «جایگزینی ایالات متحده با چین می‌تواند خطرناک باشد، به‌خصوص برای برخی از صنایع نوپا در کشورهای آفریقایی.»

او هشدار داد: «اگر از این صنایع محافظت نشود، محصولات چینی به آنها هجوم آورده و از رقابت خارج می‌شوند؛ زیرا بسیاری از کشورهای آفریقایی بازارهایی حساس به قیمت هستند.» طبق گزارش «پروژه چین-جنوب جهانی» (CGSP) - سازمانی که تعامل چین با کشورهای در حال توسعه را رصد می‌کند- چین برخی از معاملات تجاری نامتوازن خود را در آفریقا اعمال کرده است که کسری تجاری به نفعش است. علاوه بر این، بخش عمده صادرات پکن به آفریقا عمدتا شامل محصولات تولیدی است، درحالی‌که صادرات این قاره به چین معمولا مواد خام است. لتسوالو توصیه کرد که اگرچه آفریقا برای تجارت به چین متکی است، اما باید به دنبال جایگزین‌های داخلی نیز باشد. او اجرای سریع «منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا» (AfCFTA) را توصیه کرد؛ توافقی که توسط کشورهای این قاره برای تقویت تجارت بین خودشان امضا شده است. اگرچه «منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا» در سال۲۰۲۰ تاسیس شد؛ اما اجرای آن کند بوده است، به‌طوری‌که کمی بیش از ۲۰کشور از ۵۵کشور این قاره تحت این توافق تجارت می‌کنند.

ریوان معتقد است که تعرفه‌های ایالات متحده می‌تواند آفریقا را «برای ایجاد تاب‌آوری اقتصادی و کاهش وابستگی به تجارت نامتوازن» ترغیب کند. او افزود: مهم‌تر از همه، این قاره باید «بیشتر به درون خود نگاه کند تا به بیرون وابسته باشد».