لعل گوهری سرخ با قصه‌هایی به قدمت آفتاب
سنگی کمیاب که از دل زمین تا بلندای شعر فارسی، نماد کمال، اشتیاق و عشق بوده است.
به گزارش سایت طلا گلد نیوز؛لعل، گوهری است کمیاب و درخشان که از دیرباز، نه‌تنها در میان جواهرسازان و زمین‌شناسان، بلکه در دل شعر و عرفان فارسی نیز جایگاهی خاص داشته است. از سختی تشکیل آن در دل سنگ‌های آهکی گرفته تا کاربردهای استعاری در دیوان حافظ و مولانا، لعل با جهانی از معنا و رمز درخشش می‌یابد.
لعل چیست؟
معدن‌های مشهور لعل در مناطقی همچون بدخشان افغانستان، برمه (میانمار)، تاجیکستان، تانزانیا و سریلانکا قرار دارند. گفته می‌شود یاقوت مشهور تاج امپراتوری بریتانیا که به "یاقوت شاهزاده سیاه" شهرت دارد، در واقع یک لعل بزرگ است که قرن‌ها به اشتباه یاقوت پنداشته می‌شد.
شکل‌گیری لعل؛ آمیخته با صبر و آفتاب
لعل، نتیجه‌ی فرآیندهای زمین‌شناسی طولانی‌مدتی است که طی میلیون‌ها سال در سنگ‌های آهکی دگرگون‌شده و در حضور منیزیم و آلومینیوم به وجود می‌آید. این سنگ در دمای بالا و فشار شدید تبلور می‌یابد و اغلب در کنار کانی‌هایی چون یاقوت، کلسیت و دولومیت دیده می‌شود. ساختار بلورین آن، گاه به شکل‌های هشت‌وجهی و دوازده‌وجهی یافت می‌شود که جلوه‌ای منحصر به فرد دارند.
لعل در آیینه ادب فارسی؛ از عرفان تا غزل
از قرن‌های گذشته، شاعران فارسی‌زبان چون حافظ، سعدی، مولوی و عطار، لعل در اشعار عرفانی، لعل نماد کمال انسانی و جوهره‌ای از نور و حقیقت است که تنها با صبر و رنج، همانند سنگی که در دل آفتاب می‌رسد، به اوج می‌رسد.
حافظ در این‌باره می‌گوید:
گویند سنگ لعل شود در مقام صبر
آری شود، ولِی به خونِ جگر شود
مولانا نیز لعل را مثال انسانی می‌داند که از نور الهی پر می‌شود:
هم‌چو سنگی کو شود کل لعل ناب
پر شود او از صفات آفتاب
معنای عرفانی؛ سنگی که لعل می‌شود
در حکایتی از سعدی در «بوستان»، لعل نماینده انسان والا و پنهان در میان مردم است. شاهزاده‌ای که در تاریکی شب لعل گران‌بهایی را در سنگلاخ گم می‌کند، از پدرش می‌آموزد:
همه سنگ‌ها پاس دار ای پسر
که لعل از میانش نباشد به در
بدین‌سان لعل نه‌تنها نماینده زیبایی و ارزش بیرونی، بلکه نماد قابلیت و جوهر درونی انسان‌ها نیز هست؛ اگر دیده‌ای باشد که آن را بازشناسد.
لعل، سنگی است که در دل زمین به‌سختی شکل می‌گیرد و در دل اشعار فارسی، به‌راحتی می‌درخشد. چه در میان جواهرات سلطنتی و چه در بیت‌های حافظ و مولانا، این گوهر سرخ، همچنان حامل پیامی عمیق از زیبایی، صبر، عشق و کمال است؛ جهانی از معنا در دل یک گوهر کوچک.
باشگاه خبرنگاران جوان
