پایان شفافییت در قیمت دلار مسافرتی
نتیجه عملی آن برای مسافران، عدم دسترسی به قیمت تا لحظه نهایی خرید در بانک عامل است.
به گزارش سایت اخبار طلا و جواهر گلدنیوز،بانک مرکزی با جدا کردن سرفصل ارز مسافرتی از نرخ اسکناس رسمی، مبنای قیمت‌گذاری آن را به تالار دوم بازار ارز تجاری مرکز مبادله تغییر داده است. این اقدام، دسترسی لحظه‌ای مردم به نرخ نهایی دلار مسافرتی پیش از مراجعه به بانک را ناممکن کرده و کارشناسان آن را نشانه یک چرخش به سمت نظام نرخ‌گذاری چندسطحی و کم‌شفافیت در بخش خدمات می‌دانند.
از اعلام روزانه تا انتظار در صف: پایان شفافیت در قیمت دلار مسافرتی
تصمیم اخیر بانک مرکزی مبنی بر تغییر مبنای محاسبه نرخ ارز مسافرتی، از نرخ اسکناس رسمی مرکز مبادله به نرخ کشف‌شده در «تالار دوم بازار ارز تجاری»، یک تغییر ساختاری مهم در سیاست ارزی کشور محسوب می‌شود. در حالی که هدف اعلام‌شده، انعطاف‌پذیری بیشتر نرخ‌گذاری است، نتیجه عملی آن برای مسافران، عدم دسترسی به قیمت تا لحظه نهایی خرید در بانک عامل است.
تکه‌تکه شدن نرخ‌ها: معماری جدید بانک مرکزی
ساختار فعلی قیمت‌گذاری ارز در ایران به این شرح تفکیک شده است:
ارز کالاهای اساسی و دارو: با نرخ ثابت ۲۸,۵۰۰ تومان (مبتنی بر بودجه ۱۴۰۴).
ارز واردات تجاری: نرخ حواله کشف‌شده در تالار اول بازار ارز تجاری (بین صادرکنندگان بزرگ و واردکنندگان)، که نرخ رسمی حواله تابلوی مرکز مبادله (حدود ۷۰,۵۱۶ تومان در لحظه گزارش) را تعیین می‌کند و مبنای نرخ اسکناس رسمی است.
ارز خدماتی (دانشجویی، درمانی و…): همچنان بر اساس نرخ اسکناس تالار اول (حدود ۷۲,۶۳۱ تومان در لحظه گزارش).
ارز مسافرتی (جدید): منحصراً بر اساس نرخ کشف‌شده در تالار دوم بازار ارز تجاری، که نرخ آن به صورت عمومی منتشر نمی‌شود و عمق معاملات کمتری دارد.
تأثیر جداسازی تالار دوم بر بازار
تالار دوم بازار ارز تجاری، بستر عرضه ارز صادرکنندگان خرد است و نرخ آن معمولاً بالاتر از نرخ تالار اول است. وابستگی نرخ ارز مسافرتی به این تالار دو پیامد مهم دارد:
افزایش نااطمینانی: مسافر دیگر نمی‌تواند بر اساس نرخ‌های اعلامی در سایت رسمی بانک مرکزی، برای سفر خود برنامه‌ریزی مالی کند و تنها در لحظه مراجعه به بانک از نرخ نهایی مطلع می‌شود.
معیار قرار گرفتن نرخ غیرشفاف: در حالی که نرخ اسکناس (تالار اول) برای سایر خدمات خدماتی شفاف باقی مانده، ارز مسافرتی به بازاری کم‌عمق و غیرعمومی وابسته شده است.
ساختار تامین ارز واردات: زمینه‌ساز تفکیک نرخ‌ها
تأمین ارز واردات بر اساس همین تالارها صورت می‌گیرد. نرخ حواله تالار اول مبنای تعیین نرخ اسکناس شده است. در مقابل، تفکیک نرخ ارز مسافرتی نشان می‌دهد که سیاست‌گذار
ارزی تلاش می‌کند تا با این کار، فشار تقاضای خرد مسافرتی را از نرخ رسمی واردات تجاری جدا کرده و با واقعیت بازار (تالار دوم) سازگار کند.
تحلیل اثرات بلندمدت بر انتظارات ارزی
این رویکرد چند سطحی، هرچند ممکن است از دیدگاه مدیریت تقاضای بانک مرکزی منطقی به نظر آید، اما در عمل می‌تواند انتظارات ارزی را پیچیده‌تر کند. وابستگی نرخ مسافرتی به تالاری که اطلاعات آن عمومی نیست، این سیگنال را به بازار می‌دهد که مرجعیت اعلام نرخ رسمی در حال تضعیف است و احتمالاً نرخ بازار آزاد را در کوتاه‌مدت تحریک خواهد کرد، زیرا شکاف بین نرخ‌های رسمی افزایش یافته است.
توصیه‌های عملیاتی برای مسافران
با توجه به این تغییر ساختاری، توصیه‌های کلیدی برای متقاضیان ارز مسافرتی عبارتند از:
برنامه‌ریزی با سقف نرخ: مسافران باید پیش‌بینی کنند که نرخ نهایی دلار مسافرتی احتمالاً بالاتر از نرخ اسکناس رسمی (۷۲,۶۳۱ تومان) خواهد بود و محاسبات خود را بر اساس نرخ حواله تالار اول یا بالاتر از آن انجام دهند تا دچار شوک قیمتی در بانک نشوند.
پیگیری مستمر: با توجه به اینکه نرخ هر لحظه تغییر می‌کند، بهترین زمان سفارش ارز، نزدیک‌ترین زمان ممکن به تاریخ سفر است.
توجه به سایر سرفصل‌ها: افرادی که شامل سرفصل‌های دانشجویی یا درمانی می‌شوند، همچنان از نرخ شفاف اسکناس مرکز مبادله (تالار اول) بهره‌مند خواهند بود.
تحلیلگران معتقدند این تغییر، بخشی از یک استراتژی بزرگ‌تر برای هماهنگ‌سازی نرخ خدمات با نرخ واقعی بازار است، هرچند هزینه این هماهنگی، کاهش شفافیت برای عموم مر خواهد بود.
انتهای پیام/
