شرایط دشوار مذاکرات استانبول و پیشنهاد تازه اروپایی ها
بعد از مدتی وقفه در روند مذاکرات مستقیم ایران با کشورهای غربی حالا دوباره با جدی شدن احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه ، این مذاکرات جمعه این هفته سوم مرداد 1404 در استانبول از سر گرفته خواهد شد. اما مصاحبه دیروز عباس عراقچی با فاکس نیوز و تأکید بر موضع تهران در مورد غنیسازی مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی را دشوارتر خواهد کرد.

به گزارش سایت طلا گلدنیوز ، سخنگوی وزرات خارجه کشورمان تاکید کرده که دستورکار اصلی مذاکرات مذکور، رفع تحریم ها علیه ایران خواهد بود. با این همه، بر کسی پوشیده نیست که قدرت های اروپایی، دستورکارهای مختلفی را در قالب این مذاکرات دنبال خواهند کرد. مساله ای که به ویژه با توجه به رایزنی های تنگاتنگ آن ها با آمریکا و رژیم اشغالگر قدس، ابعاد جدیتری را نیز به خود می گیرد. با این همه، به نظر می رسد که یکی از اصلی ترین دلایل اصرار اروپایی ها برای آغاز مذاکرات با ایران این مساله بوده که آن ها به شدت از خلا اطلاعاتی که به دلیل خروج بازرسان آژانس از ایران اتفاق افتاده نگران هستند.
نکات مهم گفتگوی عراقچی با فاکس نیوز
از طرف دیگر اما دیروز دوشنبه وزیر امور خارجه کشورمان در گفتگو با فاکس نیوز و با اشاره به خسارات وارد شده به تاسیسات هسته ای اعلام کرد که : «در حال حاضر برنامه غنیسازی متوقف شده، چرا که خسارات جدی و شدید هستند.»
او در عین حال تصریح کرد تهران از غنیسازی اورانیوم چشمپوشی نخواهد کرد. عراقچی گفت: «اما روشن است که ما نمیتوانیم از غنیسازی دست بکشیم چون دستاورد دانشمندان خودمان است و افزون بر آن مسئله غرور ملی مطرح است.»
وی افزود: «هدف اصلی آمریکا برای متوقف کردن برنامه هستهای ایران از طریق جلوگیری کامل از هرگونه غنیسازی، به احتمال زیاد محقق نخواهد شد؛ حتی با وجود تهدیدهای سنگین بینالمللی و تحریمهای شدید.»
وزیر خارجه ایران در گفتوگو با برت بایر، مجری فاکس نیوز همچنین تأکید کرد، هر توافق هستهای که حاصل شود باید دربرگیرنده حق غنیسازی اورانیوم برای ایران باشد.
شرایط دشوار مذاکرات استانبول
تأکید عراقچی بر موضع تهران در مورد غنیسازی، مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) را که قرار است روز جمعه در استانبول انجام شود، دشوار خواهد کرد.
این نشست در سطح معاونان وزارت خارجه برگزار میشود و در آن اولاف اسکوگ، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مجید تختروانچی و کاظم غریبآبادی، معاونان عراقچی حضور خواهند داشت.
در گفتوگوهای استانبول قرار است پیرامون اقداماتی رایزنی شود که در صورت اجرای آنها از سوی ایران، مکانیسم ماشه توسط آلمان، فرانسه و بریتانیا فعال نشود.
از مهمترین خواستهای تروئیکا از ایران اجازه این کشور به بازرسان آژانس بینالمللی اتمی برای بازدید از تاسیسات هستهای آسیب دیده، مشخص شدن محل اختفای بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی و اطمینان از صلحآمیز بودن برنامه اتمی جمهوری اسلامی است.
عراقچی پیش از مصاحبه با فاکس نیوز در نامهای به سازمان ملل مدعی شد که هیچ مبنا و دلیل "حقوقی، منطقی، اخلاقی و سیاسی برای بازگشت تحریمهای لغو شده علیه ایران وجود ندارد".
فرانسه، آلمان و بریتانیا هشدار دادهاند تا پایان ماه اوت (۹ شهریور ماه) "مکانیسم ماشه" را فعال خواهند کرد. اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری روز گذشته (دوشنبه ۲۱ ژوئیه / ۳۰ تیر) تصریح کرد که ایران در حال "رایزنیهای مستمر و مداوم" برای ممانعت از اجرای مکانیسم ماشه یا "کاهش اجرای تبعات" است.
پیشنهاد تازه اروپاییها در استانبول چیست؟
بر اساس گزارش اخیر روزنامه وال استریت ژورنال، پیشنهاد جدید اروپاییها مبنی بر این است که به رغم فعالسازی مکانیسم حل اختلاف برجام، برای فرصت دادن بیشتر به دیپلماسی، قطعنامهای را در شورای امنیت تصویب کنند که به صورت یکباره بازگشت قطعنامههای پیشین را برای مدت مشخصی به تاخیر بیاندازد.
این پیشنهاد اروپاییها به این معنی است که به جای اجازه دادن به انقضای مکانیسم ماشه، ساز و کار بازگشت خودکار قطعنامهها برای مدتی مشخص به تعویق بیافتد تا در این مدت مذاکرات هستهای میان ایران و غرب استمرار پیدا کند و در صورت نرسیدن به نتیجه مطلوب، ۶ قطعنامه پیشین شورای امنیت بعد از مدت مشخص دوباره اجرایی شوند.
این پیشنهاد میتواند نظر آمریکا، روسیه و چین به عنوان دیگر اعضای شورای امنیت را جلب کند و منجر به صدور قطعنامهای پیش از انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت شود که مدت تعلیق ۶ قطعنامه تحریمی پیشین را برای مدت مشخصی مجددا تمدید کند. اما شرط اجرای چنین پیشنهادی، موافقت ایران با استمرار مذاکرات هستهای است.